Ayvalık Cunda Adası Taxiarhis Kilisesi Tarihi Duvar Resimlerinin Koruma Problemleri

Title Conservation Problems of Historic Wall Paintings of Taxiarhis Church in Cunda, Ayvalık
Prepared by Kerem ŞERİFAKİ
Supervisor Assoc.Prof.Dr. Hasan BÖKE
Co-Supervisor Assoc.Prof.Dr. Başak İPEKOĞLU

Abstract

 In this study, wall paintings of the Taxiarhis Church were investigated with the purpose of conservation. Wall paintings are documented by photographs and drawings. It was aimed to determine the application technique and material properties of the paintings. Wall paintings of the Taxiarhis Church were executed in two different periods. Hence, samples including all periods were collected. Basic physical properties, raw material compositions, chemical and mineralogical compositions and micro structures of the plaster layers were determined. Chemical and mineralogical compositions and the microstructure of the painting layers and weight loss of the binder due to heat were determined. These studies were carried out by X-Ray diffraction (XRD), scanning electron microscope, thermogravimetric analyzer (TGA), Differential scanning calorimeter (DSC) and infrared spectroscopy (FT-IR).

            Wall paintings were executed on fine lime plaster by using vegetable oils (linseed, walnut, poppy seed, etc.) by oil painting technique.

Wall paintings of both periods were executed on fine lime plasters. Vegetable oil mixed with ZnO was used in the preparation of binding media. Priming layer over binding layer is composed of Anglesite (PbSO4) and vegetable oil. Pigments that gave the color to the paintings were executed on the priming layer and may be defined as green earth, lead red and iron oxide.

Vandalism is an important effect in the deterioration of the paintings. Beside this, crack formation on the paint surfaces and disintegration of the fine plaster and paint layers due to the wetting drying cycles are observed. Deteriorations observed on paintings will be prevented by the consolidation of the structure and the control of the dampness.

Tez Başlığı Ayvalık Cunda Adası Taxiarhis Kilisesi Tarihi Duvar Resimlerinin Koruma Problemleri
Hazırlayan Kerem ŞERİFAKİ
Tez Danışmanı Doç.Dr. Hasan BÖKE
Ortak Tez Danışmanı Doç.Dr. Başak İPEKOĞLU

Özet

Duvar resimleri tarihi alanların ve tarihi yapıların ayrılmaz parçaları olarak kabul edilmektedirler. Kültürel mirasın bütünlüğü açısından duvar resimlerinin yerlerinde korunmaları önemlidir. Duvar resimleri tarihi yapıların karşı karşıya kaldıkları bozulma sorunlarından doğrudan etkilenmektedirler. Duvar resimleri aynı zamanda tarihi yapıların vandalizme en fazla hedef olan bölümünü oluşturmaktadırlar. Uygun olmayan yöntemler ve malzemelerle yürütülen restorasyon uygulamaları, duvar resimlerinin bozulmasının en önemli nedenlerinden biridir.

Bu çalışmada, Taxiarhis Kilisesi’nde yer alan duvar resimleri koruma amaçlı incelenmiştir. Kilisede yer alan duvar resimleri fotoğraflar ve çizimler aracılığı ile belgelenmiştir. Duvar resimlerin uygulanma tekniğinin ve kullanılan malzemelerin özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Resimlerin uygulandığı sıva tabakalarının temel fiziksel özellikleri, hammadde kompozisyonları, kimyasal ve mineralojik kompozisyonları ve mikroyapısal özellikleri belirlenmiştir. Resimleri oluşturan tabakaların kimyasal ve mineralojik kompozisyonları, mikroyapısal özellikleri belirlenmiştir. Bu çalışmalarda X ışınları kırınım cihazı (XRD), taramalı elektron mikroskobu (SEM-EDS), TGA, Diferansiyel Taramalı Kalorimetre (DSC) ve Kızılötesi Spektroskopisi (FT-IR) kullanılmıştır.

Çalışma sonucunda, duvar resimlerinin bazı bitki tohumlarından (keten, ceviz, afyon vb.) elde edilen yağ kullanılarak, yağlı boya tekniği ile kireç sıva üzerine hazırlandığı belirlenmiştir.

Resimler, iki tabakadan oluşan kireç sıva üzerinde yer almaktadırlar. Kireç sıvanın üzerine, çinko içeren bileşikler (ZnO) ile karıştırılarak uygulanan bitkisel yağ bağlayıcı tabakayı oluşturmaktadır. Bağlayıcı tabakanın üzerinde yer alan astar tabakası kurşun sülfat ile karıştırılan bitkisel yağdan oluşmaktadır. Astar tabakasının üzerinde ise pigmentler bulunmaktadır.

Resimlerin bozulmasında vandalizm önemli bir etkendir. Bunun yanı sıra resimlerde ve sıva tabakalarında ıslanma ve kuruma ile oluşan kabarmalar ve ayrılmalar tespit edilmiştir. Yapıda gerçekleştirilecek strüktürel sağlamlaştırmadan sonra duvar resimlerinin korunması çalışmalarının başlatılması uygun görülmektedir.