| Osmanlı döneminde şehirlerde yaşayan toplumun su ihtiyacı; çeşmeler, sarnıçlar ve çeşitli isale hatlarıyla karşılanmıştır. Osmanlı şehirlerinde 19. Yüzyılda yeni iskan alanlarının açılması ve nüfusun artmasıyla beraber şehirlerdeki su ihtiyacı da artmış, eski tesisler ihtiyacı karşılamak konusunda yetersiz kalmışlardır. Bu dönemde, Avrupa’da endüstrinin de gelişmesiyle su dağıtımında ve depolanmasında yeni teknolojiler kullanılmıştır. Osmanlı Devleti de yabancı şirketlere tanıdığı imtiyazlarla İstanbul, İzmir, Selanik, Beyrut gibi önemli liman kentlerinde şehre su isale etmek amacıyla su şirketlerinin kurulmasını sağlamıştır. Bu su şirketlerinden “Compagnie Ottomane des Eaux de Smyrne” (İzmir Suları Osmanlı Şirketi) İzmir’de Belçikalı bir firmanın aldığı imtiyazlar sonucuyla 1895 yılında kurulmuştur. Bu şirket, Diana Hamamları olarak da adlandırılan bölgedeki Halkapınar gölünü kaynak olarak seçerek Halkapınar su pompa istasyonunu inşa etmiştir. Bu yapı ana pompa binası olmasının yanı sıra İzmir’de ilk modern su tesisi olma niteliğini de taşımaktadır. Yapı günümüzde de özgün işlevini kısmen sürdürmektedir. İzmir Halkapınar su pompa istasyonu, İzmir’i endüstri mirası örneklerinden ender bir yapı olarak tarihi değere sahiptir. Su pompa istasyonu binası, kuzeyindeki müştemilat yapıları ve doğusundaki tarihi su derleme yapısı ile tarihi bir tesis oluştururlar. 19. Yüzyılda İzmir’de inşa edilen yapılarda Neoklasik mimari elemanlar daha yaygın olarak tasarlanmasına karşılık Halkapınar su pompası binasında Oryantalist mimari elemanlar görülür.
Ayrıca yapıdaki pompa sistemine ait donanımlar döneminin teknolojisini gösteren tarihi belge değerine sahiptir. Bu projenin amacı, yapının yerinde incelenmesi, mimari ve yapısal özelliklerinin, tesisat sisteminin ve elemanlarının analiz edilmesi, yapısal sorunlarının ve özgün değerlerinin belirlenerek korumaya yönelik sorunlarının değerlendirilmesidir. |
