Roma Harçlarında Kullanılan Kirecin ve İnce Agregaların Özellikleri

Proje Numarası 2016İYTE52
Destekleyen Kuruluş BAP
Proje Yöneticisi Prof.Dr. Hasan BÖKE
Araştırmacı Ar.Gör. Burcu TAŞCI
Proje Bütçesi 3500 TL
Proje Dönemi 05.12.2016 – 05.12.2017
Anadolu’da arkeolojik alanlarda bulunan Roma dönemi yapıları o dönemin inşaat teknolojilerini gösteren belgelerdir. Bu nedenle, bunların korunarak gelecek kuşaklara aktarılması önemlidir. Roma dönemi yapılarının inşasında kullanılan en önemli bağlayıcı malzeme kireç harçlarıdır. Kireç harçları, agrega olarak kum ve kirecin karıştırılmasıyla elde edilir. Yaygın olarak bu harçların ve sıvaların özelliklerini arttırmak için karışıma pozzolonik agregalar ilave edildiği de bilinmektedir. Kireç ile karıştırılan pozzolonik agregalar harçların hidrolik olmasını sağlar. Hidrolik harçlar ve sıvalar, kirecin pozzolanlar ile reaksiyona girerek kalsiyum silikat hidratlar oluşturması sonucunda su altında da sertleşebilme özelliğine sahiptirler. Bu çalışmada, Anadolu’da yaygın olarak Ege ve Akdeniz bölgelerinde bulunan bazı Roma yapılarında kullanılan harçlardaki kireçlerin ve ince agrega olarak kullanılan kumun pozzolonik özellikleri belirlenecektir. Çalışılacak harçlar, Ege ve Akdeniz bölgelerinde bulunan bazı Roma yapılarından alınacaktır. Harçlar içindeki ince agregalar, karbonlaşmış kirecin hidroklorik asitte çözündürerek ayrılması ile elde edilecektir. Deneylerde 125-53 mikron arasında parçacık büyüklüğüne sahip agregalar kullanılacaktır. Kireç ise harçların içinde bulunan beyaz yumru şeklinde karbonatlaşmış kirecin mekanik yollardan alınması ile elde edilecektir. Bunların minerolojik ve kimyasal kompozisyonları XRD, IR ve SEM-EDS kullanılarak belirlenecektir.

Çalışmanın sonucunda farklı alanlarda bulunan Roma dönemi harçlarında kullanılan kirecin ve ince agregaların ortak özellikleri veya farklılıkları belirlenerek bunların nedenleri ortaya çıkarılacaktır. Bu bilgiler gerek Roma dönemi yapılarında kullanılan harçların özelliklerini belgelemesi açısından gerekse bu yapıların onarımında kullanılacak yeni harç malzemelerinin özelliklerinin bilinmesi açısından gerekli olacaktır.